รู้มั้ย ครั้งหนึ่งคอมพิวเตอร์หมายถึงคนไม่ใช่เครื่อง

ในยุคที่หลายๆ คน กลัวว่า AI จะมาแย่งทุกสิ่งทุกอย่างไปจากเรา อยากชวนให้มาลองฟังเรื่องนี้ดู

ถ้าสมมุติว่าคุณเจอป้ายหน้าห้องหนึ่งเขียนว่า “West Area Computers” คุณคิดว่าจะเปิดเข้าไปเจออะไร? แน่นอนคุณอาจจะคิดว่าจะต้องเจอคอมพิวเตอร์ตั้งเป็นแถวเรียงราย แต่เปล่าเลย สิ่งที่อยู่หลังประตูห้องคือ ผู้หญิงแอฟริกัน-อเมริกันจำนวนมากที่ทำงานเป็นคอมพิวเตอร์ต่างหาก

ใช่แล้ว ครั้งหนึ่งคอมพิวเตอร์เคยเป็นมนุษย์

มโนสำนึกว่ามนุษย์เคยทำงานเป็นคอมพิวเตอร์มาก่อนเกิดขึ้นครั้งแรกในระหว่างที่ดูภาพยนตร์ชื่อ Hidden Figures ในปี 2016 ซึ่งนำเค้าโครงมาจากเรื่องจริงที่เกิดใน NASA ณ Langley Research Center ในช่วงปี 1960s

ชื่ออาชีพของผู้หญิงแอฟริกันอเมริกันเหล่านี้คือ Human Computer หรือ Computer ซึ่งหมายถึง “one who computes” โดยแปลเป็นไทยได้ว่า “ผู้ที่คิดคำนวณ” หรือ “นักคณิตกร” นั่นเอง พูดง่ายๆ ก็คือ คนเหล่านี้ทำงานเป็นคอมพิวเตอร์ ก่อนที่คอมพิวเตอร์จะกลายเป็นของที่หาซื้อได้ง่ายๆ ทั่วไป

อันที่จริง งานของมนุษย์คอมพิวเตอร์ไม่ใช่งานที่น่าอภิรมย์เท่าไหร่นัก Alan Turing บอกว่า “มนุษย์คอมพิวเตอร์เหล่านี้…ไม่สามารถคำนวณนอกกรอบได้เลย” แถมต้องคำนวณซ้ำๆ ย้ำๆ อยู่ทุกวัน มิหนำซ้ำนี่ยังเป็นงานที่มีนัยยะทางเชื้อชาติอย่างสำคัญ คนที่ทำงานส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงแอฟริกัน-อเมริกัน พวกเธอต้องเข้าห้องน้ำที่จัดไว้ให้สำหรับคนผิวสีเท่านั้น ได้เงินเดือนน้อยกว่าแม้จะทำงานได้เหมือนผู้ชาย และต้องกินอาหารแต่เฉพาะในโรงอาหารของตนเอง

มนุษย์คอมพิวเตอร์เหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นนักคณิตศาสตร์และนักฟิสิกส์ คำนวณตัวเลขด้วยดินสอและกระดาษ พวกเขาทำงานเหมือนกับเครื่องคิดเลข (เครื่องคิดเลขอิเล็กทรอนิกส์ที่เราๆ ท่านๆ เห็นกันจนชินตาเพิ่งเริ่มมีในช่วงทศวรรษ 1960s นี่เอง) และวิเคราะห์ข้อมูลเหมือนคอมพิวเตอร์ มนุษย์คอมพิวเตอร์เหล่านี้แหล่ะที่ช่วยคำนวณวิถีโคจรของยานอวกาศ จนสหรัฐอเมริกาสามารถส่งคนไปบนอวกาศได้สำเร็จเป็นครั้งแรก

เด็กมิลเลนเนียลคงจะตระหนกตกใจที่คนในยุค 50s- 60s สามารถส่งคนไปไกลถึงอวกาศโดยไม่ใช้คอมพิวเตอร์

แล้วเมื่อ NASA เริ่มใช้คอมพิวเตอร์ มนุษย์คอมพิวเตอร์เหล่านี้จะตกงานทั้งหมดมั้ย? คนหนึ่งที่ไม่ตกงานแน่ๆ คือมนุษย์คอมพิวเตอร์ที่ชื่อ Katherine Johnson เมื่อ NASA เริ่มใช้คอมพิวเตอร์เพื่อจะส่ง John Glenn ไปโคจรรอบโลกในปี 1961 NASA ขอให้มนุษย์คอมพิวเตอร์อย่าง Katherine ช่วยตรวจสอบการคำนวณของคอมพิวเตอร์อีกที ซึ่งเธอยืนยันว่าคอมพิวเตอร์คำนวณถูกหมด

หลังจากนั้นไม่นานๆ มนุษย์คอมพิวเตอร์ก็กลายเป็นผู้ใช้คอมพิวเตอร์ เพราะมันช่วยให้งานสบาย สะดวก และเร็วขึ้นมาก

จนทุกวันนี้ ใครๆ ต่างก็ใช้คอมพิวเตอร์

จริงๆ การที่เรากลัว AI อาจจะไม่ต่างอะไรจากการที่คนกลัวคอมพิวเตอร์ในยุค 50s – 60s เพราะเราต่างก็กลัวสิ่งที่ไม่รู้จักดีและยังมองไม่เห็น แต่ที่สุดแล้วในอนาคตอันไม่ไกลนี้ เราเองก็อาจจะต้องค่อยๆ หาทางเรียนรู้ที่จะอยู่กับ AI ไม่ต่างจากที่คนในยุค 50s – 60s ปรับตัวเพื่ออยู่ร่วมกับคอมพิวเตอร์ในอดีตก็เป็นได้
—-

อ้างอิง
https://www.nasa.gov/centers/langley/news/researchernews/rn_kjohnson.html
https://www.scientificamerican.com/article/the-story-of-nasas-real-ldquo-hidden-figures-rdquo/
https://en.wikipedia.org/wiki/Hidden_Figures
https://en.wikipedia.org/wiki/Human_computer
https://en.wikipedia.org/wiki/West_Area_Computers
https://en.wikipedia.org/wiki/Solid-state_electronics 

17/09/19